چهارمین همایش ملّی میثاق علوی

چهارمین همایش ملی میثاق علوی با عنوان “پایبندی اعضای خانواده به رعایت حقوق متقابل و نقش آن در تحقق سبک زندگی اسلامی” توسط حوزه علمیه حضرت خدیجه (سلام الله علیها) با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و حوزه علمیه الغدیر در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در روز چهارشنبه ۱۵/۱۲/۹۷ برگزار گردید.

در ابتدای این مراسم حجت الاسلام و المسلمین سید سجاد علم الهدی رئیس مرکز تحقیقات امام علی(ع) و رئیس همایش به سخنرانی پرداخت و اظهار کرد:

اعضای خانواده باید نسبت به حق و تکالیف خود و طرف مقابلشان آگاه باشند. همچنین، آثار رعایت و تجاوز به حقوق دیگران و عدم پایبندی به تکالیف را بشناسند .

حجت الاسلام علم الهدی سطح کیفی مقالات ارائه شده به این همایش را مطلوب ارزیابی و با بیان اینکه این همایش به صورت مشارکتی بین دو نهاد حوزه و دانشگاه برگزارشده، اظهارکرد: این همراهی و وحدت در ارائه آثار نیز به چشم می خورد به طوری که بسیاری از آثار به صورت مشترک با همکاری محققان حوزوی و دانشگاهی نگاشته شده است.

در ادامه، سرکار خانم فضایلی مدیر حوزه علمیه حضرت خدیجه (س) و دبیر همایش، ضمن خوش‏آمد گویی به حضار بیان نمود: دبیرخانه همایش ملّی میثاق علوی از سال ۹۰ با هدف دستیابی به الگوی حقیقی سبک زندگی آغاز به کار کرد و پس از هم اندیشی با اساتید توانست سه دوره همایش با موضوعات “اخلاق عملی در آیینه کلام علوی”، “صدق در نهج البلاغه” و “حقوق در نهج البلاغه” را برگزار کند و دستاوردهای عملی همچون تدوین فرهنگ نامه صدق در نهج البلاغه را ارائه دهد.

وی موضوع چهارمین همایش ملّی میثاق علوی را پایبندی اعضای خانواده به حقوق متقابل برشمرد و گفت: این پژوهش با هدف بررسی جایگاه خانواده در اسلام و ضرورت و اهمیت این نهاد در پیشبرد اهداف دینی و اعتلای سلامت جامعه شکل گرفته است.

وی از جمله محورهای این همایش را پایبندی اعضای خانواده به حقوق متقابل، شناخت حقوق متقابل والدین و فرزندان، شناخت حقوق همسران، چگونگی پایبندی به حقوق و رابطه پایبندی به حقوق متقابل با ارتقای سبک زندگی بیان کرد.

سرکار خانم فضائلی با بیان اینکه نهاد خانواده بنا به اقتضائات روحی و روانی افراد شکل گرفته است، اظهار کرد: هنوز کارشناسان نتوانستند تعریف واحدی از این نهاد اجتماعی ارائه دهند؛ بررسی علمی خانواده با آسیب‌های مختلفی روبرو بوده و تا زمانی که به یک شناخت جامع از این نهاد نرسند، بررسی علمی آن امکان پذیر نخواهد بود.

اگر بخواهیم این نهاد را به درستی بشناسیم راه رسیدن به آن شناخت برنامه ها و دستورالعمل‏هایی است که دین اسلام بیان کرده است.

دبیر همایش با بیان اینکه عباد الرحمن از منظر قرآن کریم کسانی هستند که نسبت به نهاد خانواده و اصلاح و پیشرفت جامعه اهتمام می‌ورزند، تصریح کرد خداوند در قرآن کریم می‌فرماید که آفرینش زوجین از یک حقیقت نشئت گرفته است و جاذبه فوق العاده بین آنها قرار داده شده تا در کنار هم آرامش گیرند.

مدیر حوزه علمیه حضرت خدیجه(س) با بیان اینکه خانواده در مکتب اسلام بر مبنای غایت‌مداری، خد‏اباوری و فرجام‏باوری استوار است، گفت: آنچه نظام حقوقی خانواده در اسلام را از سایر مکاتب جدا می‏کند توجه به حوزه حقوق در پرتو اخلاق مداری است که سبب شکل‌گیری رحمت و مودت و ایجاد سکینه بین روابط اعضای خانواده می‌شود و این همان گمشده جوامع مختلف است.

در ادامه این مراسم جناب آقای دکتر حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز ضمن خوش‏آمد گویی به حضار اظهار نمود: امام علی(ع) به واسطه پیامبر(ص) به وحی متصل و بهترین میوه عمر رسول اکرم(ص) بوده و دانش قدسی داشتند، که ثمرات آن برای انسان‌ها در کتاب نهج البلاغه عیان است.

وی نهج‌البلاغه را با تمام عظمت‌هایی که دارد فوق العاده عقلانی، واقع بین و جامعه‏نگر دانست و تصریح کرد: نتوانستیم سرمایه عظیمی همچون امام علی(ع) و نهج البلاغه را به مقتضای نیاز جوانان تبیین و میان این دو اتصال برقرار کنیم.

وی با تأکید بر اینکه اگر امام علی(ع) و نهج البلاغه را بخوبی به جوانان معرفی کرده بودیم غالباً بهانه‌ای برای بسیاری از ایرادات از سوی این قشر باقی نمی‌ماند. لذا، همکاری و وحدت حوزه و دانشگاه باید به مسئله شناسی و تبیین چنین امور مهمی بیانجامد.

در این همایش سرکار خانم دکتر اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی طی سخنانی با اشاره به موضوع این همایش گفت: اگر حقوق متقابل افراد نسبت به یکدیگر رعایت شود می‏توانیم سبک زندگی اسلامی را رعایت کنیم، اندیشمندان از ۱۳۰ سال قبل بحث سبک زندگی را مطرح کردند و این موضوع شامل مؤلفه‏های مختلف از جمله باورها، اعتقادات و بسیاری از مسایل دیگر می‏شد.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: دو رویکرد در این مورد که سبک زندگی چیست؟ وجود دارد، یکی آنچه که فکر و باور را بر اساس آن شکل می دهیم و این مهم تأثیر بر رفتار فرد دارد و رویکرد دیگر آن است که سبک زندگی اختیاری نیست و  فرد با الزامات محیطی در آن قرار گرفته است.

دکتر بروجردی تصریح کرد: به نظرم تعریف دوم مطلوب‏تر است چون بسیاری از موارد هست که رفتاری در ما ایجاد می شود که متأثر از عادت‏هایی است که در وجود ما شکل گرفته، لذا اگر حقوق یکدیگر را رعایت کنیم سبک زندگی خودمان را ترسیم کرده‏ایم، در نتیجه وقتی با این عنوان مواجه می‏شویم نخستین چیزی که در ذهن می آید آن است که ما چه حقی نسبت به دیگران داریم و دیگران چه حقی نسبت به ما دارند، بسیاری از اوقات عادت ها شامل آموزشی است که در بستر خانواده به فرد منتقل شده است.

وی ابراز کرد: روایات متعددی از لحظه تکوین انسان در رحم مادر وجود دارد، و دستورالعمل‏هایی از تولد تا کودکی و بزرگسالی و حق کودک نسبت به والدین و حق والدین به کودک، تا حقوق شهروندی، اجتماعی و حقوقی که انسان به حاکمیت دارد. همه این موارد یک سری حق و تکلیف است که تعیین شده اما سؤال آن است که این حق و تکلیف به زندگی ما معنا می بخشد؟

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی اضافه کرد: اگر باورها و اعتقادات بتوانند ترسیم کننده رفتار ما باشند، می توانیم ادعا کنیم که سبک زندگی داریم، شاید تفاوت سبک زندگی اسلامی و غربی در همین بحث انسانی بودن رفتار انسان‏ها باشد و اینکه انسان بما هو انسان چه غربی و چه مسلمان کرامت دارد.

جهت مشاهده بخش دوم گزارش چهارمین همایش ملّی میثاق علوی کلیک نمایید. 

مرکز پژوهش و مطالعات تخصصی نهج البلاغه

حوزه علمیه حضرت خدیجه (س)